23 april 2018

Het grote figuren blogbericht

Het blogbericht Tabellen en figuren uit februari 2015 is veruit het meest gelezen artikel op dit blog: meer dan 150.000 keer! In juni 2016 is het bericht Veelgestelde vragen toegevoegd, toch worden er nog regelmatig vragen over dit onderwerp gesteld, met name wat onder een figuur vermeld moet worden. Dat is ook niet zo verwonderlijk, er bestaan figuren in allerlei soorten en maten, variƫrend van letterlijk overgenomen uit een bestaande bron tot helemaal zelf gemaakt. In dit blogbericht komen alle variaties van figuren aan bod.

 1 Figuur overgenomen uit boek
 2 Figuur overgenomen uit tijdschriftartikel
 3 Figuur overgenomen uit webpagina
 4 Figuur overgenomen uit online bestand (pdf, Word, Excel, etc.)
 5 Figuur gebaseerd op bestaande bron(nen)
 6 Figuur gebaseerd op niet gepubliceerde bron(nen)
 7 Figuur gebaseerd op eigen onderzoek

Algemeen 
Onder figuren vallen alle afbeeldingen (grafiek, diagram, tekening, foto, etc.) behalve tabellen. Een figuur heeft altijd een nummer en een titel/omschrijving. De omschrijving van een bestaand figuur kan gewijzigd worden als dat de inhoud of de relatie tot de tekst verduidelijkt. Figuur wordt altijd met een hoofdletter geschreven als er naar een specifieke afbeelding wordt verwezen: Figuur 1, Figuur 2, etc.
Schrijf niet "op onderstaande figuur is te zien" of "op de figuur op de volgende pagina is te zien", maar "op Figuur 1 is te zien dat" of  "de onderzoeksgegevens (zie Figuur 2) laten zien dat".
De tekst onder de figuur kan eventueel in een kleiner lettertype worden gezet.
Nummer in de hoofdtekst figuren door, ongeacht de hoofdstukken. De nummering van figuren in bijlagen begint tekens bij 1, zie ook Bijlage - Tabellen en figuren.


1 Figuur overgenomen uit boek
De verwijzing bestaat uit vier delen: in de tekst, boven en onder de figuur en in de bronnenlijst. Wanneer de figuur wordt gewijzigd, noteer dan ‘Aangepast overgenomen uit’ in plaats van ‘Overgenomen uit’. Het copyright bij figuren uit boeken ligt meestal bij de uitgever en staat in de meeste gevallen op een van de eerste pagina’s. Soms staat onder de figuur het copyright aangegeven.
  • Tekst

    In de tekst wordt altijd verwezen naar de figuur met het nummer.

  • Boven figuur

    Figuur X

    Titel figuur

  • Onder figuur

    Opmerking. Overgenomen uit Hoofdtitel cursief (p. X) door A. Auteur, jaartal, Uitgever. Copyright jaartal, naam auteursrechthebbende.

  • Bronnenlijst

    Auteur, A. (jaartal). Titel cursief. Naam Uitgever.

Voorbeeld
  • Tekst

    In Figuur 1 is te zien dat ...

  • Boven figuur

    Figuur 1

    Voorbeeld van een taartdiagram

  • Onder figuur

    Opmerking
    . Overgenomen uit Onderzoek doen! (p. 181) door T. Fischer en M. Julsing, 2014, Noordhoff Uitgevers. Copyright 2014, Noordhoff Uitgevers.

  • Bronnenlijst

    Fischer, T., & Julsing, M. (2014). Onderzoek doen! Kwantitatief en kwalitatief onderzoek (2e druk). Noordhoff Uitgevers.
     

2 Figuur overgenomen uit tijdschriftartikel
De verwijzing bestaat uit vier delen: in de tekst, boven en onder de figuur en in de bronnenlijst. Wanneer de figuur wordt gewijzigd, noteer dan ‘Aangepast overgenomen uit’ in plaats van ‘Overgenomen uit’. Het copyright bij figuren uit tijdschriftartikelen ligt meestal bij de uitgever en staat in de meeste gevallen onderaan de eerste of laatste pagina of op de website van de uitgever.
  • Tekst

    In de tekst wordt altijd verwezen naar de figuur met het nummer.

  • Boven figuur

    Figuur X

    Titel figuur

  • Onder figuur

    Opmerking. Overgenomen uit "Hoofdtitel artikel" door A. Auteur, jaartal, Titel tijdschrift cursief, jaargang cursief, p. X. Copyright jaartal, naam auteursrechthebbende.

  • Bronnenlijst

    Auteur, A. (jaartal). Titel artikel. Titel tijdschrift cursief, jaargang cursief(afleveringsnummer), eerste paginanummer-laatste paginanummer. doi (indien vermeld)

Voorbeeld
  • Tekst

    In Figuur 2 is te zien dat …

  • Boven figuur

    Figuur 2

    Ingewikkelde vrienden herkennen

  • Onder figuur

    Opmerking. Overgenomen uit "Vriend of vijand?" door M. C. van der Laan en E. P. Ravestijn, 2017, Tijdschrift voor Psychiatrie, 43, p. 325. Copyright 2017, Stichting Tijdschrift voor Psychotherapie.

  • Bronnenlijst

    Van der Laan, M. C., & Ravestijn, E. P. (2009). Vriend of vijand? Vriendschapsrelaties in de schematherapeutische behandeling van adolescenten. Tijdschrift voor Psychiatrie, 43(5), 317-329. https://doi.org/10.1007/s12485-017-0213-9


3 Figuur overgenomen uit webpagina
De verwijzing bestaat uit vier delen: in de tekst, boven en onder de figuur en in de bronnenlijst. Wanneer de figuur wordt gewijzigd, noteer dan ‘Aangepast overgenomen uit’ in plaats van ‘Overgenomen uit’. Het copyright bij figuren van een webpagina kan soms lastig te achterhalen zijn. De meeste websites vermelden onderaan de pagina het copyright, vaak worden bestaande figuren gebruikt en zou het copyright bij de figuur moeten staan. Als het jaar van copyright ontbreekt, noteer dan ‘Copyright z.d.’.
  • Tekst

    In de tekst wordt altijd verwezen naar de figuur met het nummer.

  • Boven figuur

    Figuur X

    Titel figuur

  • Onder figuur

    Opmerking. Overgenomen uit Titel webpagina door A. Auteur, jaartal (http://xxxx). Copyright jaartal, naam auteursrechthebbende.

  • Bronnenlijst

    Auteur, A. (jaartal, dag maand). Titel webpagina. Naam website. Geraadpleegd op dag maand jaar, van http://xxxx

Voorbeeld
N.B. De toevoeging [Illustratie] is niet verplicht maar geeft dat aan dat alleen verwezen wordt naar de afbeelding.

   
4 Figuur overgenomen uit online bestand (pdf, Word, Excel, etc.)
De verwijzing bestaat uit vier delen: in de tekst, boven en onder de figuur en in de bronnenlijst. Wanneer de figuur wordt gewijzigd, noteer dan ‘Aangepast overgenomen uit’ in plaats van ‘Overgenomen uit’. Het copyright bij figuren uit een online document ligt meestal bij de uitgever/organisatie en staat in de meeste gevallen op de eerste of de laatste pagina of op de website van de uitgever/organisatie.
  • Tekst

    In de tekst wordt altijd verwezen naar de figuur met het nummer.

  • Boven figuur

    Figuur X

    Titel figuur

  • Onder figuur

    Opmerking. Overgenomen uit Hoofdtitel cursief (p. X) door A. Auteur, jaartal (http://xxxx). Copyright jaartal, naam auteursrechthebbende.

  • Bronnenlijst

    Auteur, A. (jaartal). Titel document. Naam organisatie of website. Geraadpleegd op dag maand jaar, van http://xxxx

Voorbeeld
  
5 Figuur gebaseerd op bestaande bron(nen)
De opmaak van een eigen figuur bestaat, naast een verwijzing in de tekst, uit figuur + nummer + titel boven de afbeelding. Onder de figuur komen tevens korte verwijzingen te staan van de bestaande bron(nen) die voor het samenstellen van de figuur gebruikt is/zijn door middel van letters in superscript.
  • Tekst

    In de tekst wordt altijd verwezen naar de figuur met het nummer.

  • Boven figuur

    Figuur X

    Titel figuur

  • Onder figuur

    aAuteur (jaartal, p. X). bAuteur (jaartal, p. X).

  • Bronnenlijst

    Standaardvermelding(en) van boek, tijdschriftartikel, webpagina, etc.
Voorbeeld
  • Tekst

    In Figuur 5 is te zien dat …

  • Bronnenlijst

    Fischer, T., & Julsing, M. (2014). Onderzoek doen! Kwantitatief en kwalitatief onderzoek (2e druk). Noordhoff Uitgevers.

Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn (3e herziene druk). Uitgeverij Coutinho.

N.B. Dit is een fictief voorbeeld uit Word, de publicaties waar naar verwezen wordt bestaan wel. De volgorde bij het onderschrift is niet alfabetisch maar op volgorde van verwijzing in de figuur.

 
6 Figuur gebaseerd op niet gepubliceerde bron(nen)
De opmaak van een figuur bestaat, naast een verwijzing in de tekst, uit figuur + nummer + titel boven de figuur, gevolgd door een korte uitleg over de herkomst van de gegevens. Onder niet gepubliceerde bronnen valt alle informatie die voor de lezer van de tekst niet is terug te vinden, bijvoorbeeld informatie verkregen van een stageinstelling.
  • Tekst

    In de tekst wordt altijd verwezen naar de figuur met het nummer.

  • Boven figuur

    Figuur X

    Titel figuur

  • Onder figuur

    Opmerking. Uitleg over herkomst.

  • Bronnenlijst

    Geen vermelding. 
Voorbeeld
  • Tekst

    In Figuur 6 is te zien dat … 


N.B. Dit is een fictief voorbeeld uit Word. De datum verwijst naar de dag waarop de gegevens zijn verkregen.


7 Figuur gebaseerd op eigen onderzoek
Omdat de figuur geheel eigen werk is komt er nergens een bronvermelding te staan. De opmaak van een eigen figuur bestaat, naast een verwijzing in de tekst, uit figuur + nummer + titel boven de figuur.
  • Tekst

    In de tekst wordt altijd verwezen naar de figuur met het nummer.

  • Boven figuur

    Figuur X

    Titel figuur

  • Onder de figuur

    Met een asterisk * kan eventueel een onderdeel van de figuur worden toegelicht.

  • Bronnenlijst

    Geen vermelding. 
Voorbeeld
  • Tekst

    In Figuur 7 is te zien dat …


N.B. Dit is een fictief voorbeeld uit Word.

Zie ook de blogberichten:
 
Deze pagina is op 1 september 2021 en 29 maart 2022 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met de 3e herziene editie van De APA-richtlijnen uitgelegd.