22 april 2015

Afbeelding op omslag

Eindelijk, het verslag is klaar, alle bronvermeldingen kloppen en omdat het oog ook wat wil zet je een mooie foto op de voorkant. Moet je naar een afbeelding op de omslag van je verslag verwijzen, en zo ja, hoe? Dit hangt af van de herkomst van de afbeelding.

Eigen afbeelding
Wanneer je zelf een foto, schilderij, tekening of een andere afbeelding hebt gemaakt geldt hiervoor hetzelfde als voor de tekst: het is eigen werk en hier hoeft geen aparte verwijzing voor te worden opgenomen. Om de lezer de herkomst van de zelfgemaakte foto duidelijk te maken kan onderaan de bronnenlijst “Alle overige afbeeldingen eigen werk” of een vergelijkbare tekst worden opgenomen maar dat is niet verplicht.

Ontvangen afbeelding
De afbeelding op het omslag kan gemaakt zijn door een studiegenoot, familielid of collega. Het zou ook kunnen dat de instelling waar stage is gelopen of onderzoek is gedaan een foto ter beschikking stelt. Ook voor deze afbeeldingen geldt dat er geen aparte verwijzing wordt opgenomen in de bronnenlijst. Het is uiteraard wel toegestaan om, bijvoorbeeld in een dankwoord, de maker of eigenaar van de afbeelding te bedanken voor het ter beschikking stellen.
Wanneer een instelling toestemming heeft gegeven voor het gebruik van het logo is een aparte verwijzing ook niet nodig.
Voor het gebruik van het logo van de HAN University of Applied Sciences, zie het blogbericht APAstaartje: Logo.

Afbeelding van internet

De keuze aan foto’s op het internet is eindeloos en steeds vaker in hoge resolutie, grote kans dat er een mooie afbeelding tussen zit die als omslagillustratie kan dienen. Omdat het om een gepubliceerde foto gaat moet hier wel naar verwezen worden. De vermelding in een bronnenlijst is vrijwel gelijk aan de vermelding van een internetbron:

Auteur, A. (jaar, dag maand). Titel van webpagina [Foto]. Naam website. Geraadpleegd op dag maand jaar, van http://xxxx

De toevoeging [Foto] is niet verplicht maar maakt voor de lezer duidelijk dat naar de afbeelding wordt verwezen en niet naar de tekst.

Herrmann, 2013. CC BY-NC-ND 2.0.

Stel, je vindt op de fotodienst Flickr een mooie foto van een boom. De verwijzing in de bronnenlijst wordt dan:

Herrmann, R. (2013, 2 november). Ciha Fen tree [Foto]. Flickr. Geraadpleegd op 22 april 2015, van https://www.flickr.com/photos/yoorock/10790884613/

Omdat er in het verslag niet naar de foto verwezen wordt kan onder de foto de korte verwijzing 'Hermann, 2013' worden opgenomen. Wie dat niet zo mooi vindt staan op de omslag kan, bijvoorbeeld op de eerstvolgende pagina, verwijzen door 'Omslagfoto: Herrmann, 2013' te noteren.

De fotograaf van bovenstaande foto heeft op zijn Flickr-pagina met een CC-licentie duidelijk aangegeven dat de foto mag worden hergebruikt maar wel met bronvermelding, niet voor commerciƫle doeleinden en de foto mag niet worden verspreid als deze bewerkt is. Ik mag deze foto dus hergebruiken voor dit voorbeeld als ik me aan de voorwaarden houd.

Let op: De CC-licentie vereist dat behalve de naam van de maker ook de link wordt opgenomen die verwijst naar uitleg over hergebruik. In elektronische vorm kan dat met een ingebouwde link, in andere gevallen wordt de hele URL uitgeschreven, in dit geval https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0/.
In bovenstaand voorbeeld wordt de vermelding voor een elektronisch document dan:
Omslagfoto: Herrmann, 2013. CC BY-NC-ND 2.0.
En voor een document op papier:
Omslagfoto: Herrmann, 2013. CC BY-NC-ND 2.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0
Zie ook Creative Commons Nederland, scroll naar 'Mag ik dit werk gebruiken?'.
 
Vermeld, wanneer er geen CC-licentie is, het copyright (auteursrecht):
Omslagfoto: Herrmann, 2013. Copyright 2013, Rich Herrmann.
In dit voorbeeld is de maker van de foto ook de auteursrechthebbende maar dat is niet altijd het geval. Het copyright wordt meestal onderaan de webpagina vermeld. Als er geen gegevens over het copyright worden genoemd, noteer dan:
Omslagfoto: Herrmann, 2013. Copyright z.d., onbekend.
Noteer bij afbeeldingen waarvan het auteursrecht is verlopen of opgeheven 'In het publieke domein'.

Wanneer een afbeelding alleen als illustratie wordt gebruikt – de foto is geen aanvulling op de tekst – is het zeer raadzaam om vooraf de voorwaarden voor hergebruik te lezen. Wanneer het verslag wordt gepubliceerd, bijvoorbeeld op de HBO Kennisbank, geldt dat als opnieuw openbaar maken van de foto en is het van belang dat de eigenaar van de foto hier akkoord mee is. Steeds vaker geven fotografen op hun site aan of en hoe afbeeldingen mogen worden hergebruikt en is toestemming vragen niet nodig.

Op de website van het Auteursrecht Informatiepunt staan enkele fotodatabanken waarvan de afbeeldingen onder voorwaarden mogen worden hergebruikt, soms zelfs rechtenvrij.
Zie de website Webwijzer.nl voor het zoeken naar rechtenvrije foto's van Google.

 
Deze pagina is op 7 augustus 2017 aangepast zodat de inhoud overeenkomt met De APA-richtlijnen uitgelegd, en aangevuld op 6 februari 2018, 11 februari 2020, 7 november 2021 en 10 mei 2022.